TS Nguyễn Đức Hùng (giảng viên ngành Công nghệ điều khiển hàng hải, Australian Maritime College, Australia) cho rằng để thanh niên “thạo” ngoại ngữ cần phải tạo ra được một “môi trường sử dụng” Anh ngữ.
“Môi trường sử dụng” Anh ngữ mà TS Hùng nhấn mạnh là hai kỹ năng nghe nói, bởi nếu không có môi trường sử dụng, nó sẽ trở thành thứ ngôn ngữ “chết”!
Cần dạy và học tiếng Anh từ bậc tiểu học
Theo TS Hùng, để tiếp cận tới kho tri thức thế giới bằng nhiều thứ tiếng, chúng ta có ba cách: một là, xây dựng hệ thống dịch thuật; hai là, tổ chức dạy, học và sử dụng ngoại ngữ hiệu quả và ba là, kết hợp cách một và hai, vừa xây dựng hệ thống dịch thuật tốt vừa tổ chức dạy, học và sử dụng ngoại ngữ tốt.
Tiếng Anh là thứ ngôn ngữ sử dụng hầu hết trên các nước trên thế giới và trong hầu hết các lĩnh vực khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, do vậy nên chọn tiếng Anh là ngoại ngữ chính để dạy và học từ bậc tiểu học (có thể bắt đầu với tuổi mẫu giáo song song với tiếng Việt) tới ĐH và sau ĐH. Các ngoại ngữ khác có thể tự chọn làm môn ngoại ngữ thứ hai cho từng trường hoặc từng vùng có nhu cầu.
Theo ý kiến của tôi thì việc khuyến khích dạy và học Anh văn như là một ngoại ngữ chính trong trường phổ thông là rất cần thiết. Thậm chí nếu cần thiết thì nên bắt buộc nữa, nên chính thức đưa nó trở thành một môn học trong trường phổ thông và ĐH có nhiều giờ học hơn hiện nay (như nhiều nước không nói tiếng Anh trên thế giới đang làm).
Trong số các ngoại ngữ, tôi nghĩ tiếng Anh là ngôn ngữ phải nói là đã và đang trở thành ngôn ngữ quốc tế. Tất cả các hội thảo quốc tế và các tạp chí khoa học chuyên ngành hàng đầu thế giới đều sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức. Chính vì thế mà đặt vấn đề và coi trọng việc dạy học và sử dụng nó rất quan trọng.
Chúng ta học Anh văn để tiếp cận đến tri thức thế giới văn minh, đọc sách tài liệu khoa học nước ngoài, nâng cao tầm hiểu biết về kinh tế chính trị các nước khác (đặc biệt các nước sử dụng tiếng Anh như Anh, Mỹ, châu Âu và Úc). Sử dụng tiếng Anh phần nào giúp cho quá trình tiếp nhận tri thức và công nghệ thế giới nhanh hơn, có hiệu quả hơn hơn là những ngôn ngữ khác.
Đưa tiếng Anh vào dạy và học từ bậc tiểu học là điều nên làm và rất cần thiết. Không nên coi việc dạy và học tiếng Anh một cách chính chức trong trường phổ thông là sự áp đặt.
Tiếng Anh nên được học ngay từ bậc tiểu học
Tuy nhiên để làm được điều đó cần có một quan niệm cởi mở trong quan niệm học ngoại ngữ ở Việt Nam. Cần xác định học ngoại ngữ để làm gì và học để đạt đến trình độ nào mới là quan trọng.
Muốn dạy, học và sử dụng tiếng Anh có hiệu quả chúng ta không chỉ dạy và học như một môn ngoại ngữ như chúng ta đã và đang thực hiện mà phải dạy, học và sử dụng tiếng Anh trong cả những môn khoa học kỹ thuật và khoa học xã hội nữa.
Tạo “môi trường sử dụng” ngoại ngữ
Chính người dân phải có quan niệm học ngoại ngữ hết sức cởi mở với mục đích để phát triển đất nước, còn nếu quan niệm học ngoại ngữ là học tiếng để biết thôi thì thật khó sử dụng hiệu quả.
Để dạy, học và sử dụng có hiệu quả cần phải có “môi trường sử dụng”. Có thể tạo ra môi trường sử dụng ngoại ngữ (tiếng Anh) bằng cách chấp nhận các loại giấy tờ (thủ tục hành chính) bằng tiếng Anh mà không cần phải dịch ra tiếng Việt, tăng thời lượng các chương trình phát thanh truyền hình bằng tiếng Anh, cho phép giáo viên và học trò có thể học và hoàn thành các khóa học bằng tiếng Anh (đặc biệt là ở bậc ĐH và sau ĐH).
Không có môi trường sử dụng tiếng Anh cũng như không có quan niệm cởi mở với việc dạy, học và sử dụng tiếng Anh thì thật khó có thể có những thế hệ giỏi tiếng Anh (ngoại ngữ nói chung).
Nếu không có môi trường sử dụng, tiếng Anh sẽ trở thành thứ ngôn ngữ “chết”, xa rời với tiếng Anh sử dụng trên thế giới, xa rời với sự phát triển tiếng Anh ở các nước.
Chính vì vậy, việc triển khai dự án “Dạy và học ngoại ngữ (NN) trong hệ thống giáo dục quốc dân 2006-2015” phải làm sao tạo được sự thay đổi quan niệm về việc học ngoại ngữ, quan trọng phải tạo ra môi trường sử dụng ngoại ngữ.
Phát triển kỹ năng nghe, nói
Chúng ta cứ thử hình dung muốn sử dụng tiếng Anh có hiệu quả thì phải đạt tới một trình độ (chuẩn) nhất định nào đó nếu so với khả năng sử dụng tiếng Anh ở các nước sử dụng tiếng Anh, có nghĩa cần phải bằng hoặc gần bằng thì may ra mới có thể gọi là “sử dụng thông thạo và có hiệu quả”.
Theo kinh nghiệm học và sử dụng khá thông thạo hai ngoại ngữ (tiếng Anh và tiếng Nhật), tôi thấy rằng việc học tiếng Anh nói riêng và học ngoại ngữ nói chung đều khó, hầu như không có một ngoại ngữ nào dễ học để có thể sử dụng thành thạo cả.
Để sử dụng tiếng Anh có hiệu quả phải phát triển cả bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc và viết. Trong đó hai kỹ năng nghe và nói khó phát triển hơn hai kỹ năng đọc và viết nếu không có môi trường sử dụng (nghe và nói).
Tiếng Anh là thứ tiếng phải nói là khó, khó cho cả English speaker (người bản xứ nói tiếng Anh – Anh, Mỹ, Úc… hoặc người dùng tiếng Anh làm quốc ngữ) mà còn khó cho cả non-English speaker (người không dùng tiếng Anh làm quốc ngữ) vì cách phát âm đặc biệt của nó không có quy tắc hoặc có thể gọi là có quy tắc nhưng ngoại lệ nhiều, chính vì thế, để có thể thành công hơn, dự án ngoại ngữ làm sao phải giải quyết được vấn đề khó khăn trong việc phát triển kỹ năng nghe và nói.
(Theo VNN)
